Aktualności - Teatr Lalka

W stulecie urodzin
Adam Kilian (1923 – 2016) - scenograf, grafik, ilustrator, projektant, twórca filmów animowanych.

Urodził się 13 lutego 1923 roku we Lwowie. Wzrastał w środowisku artystyczno-literackim  wspaniałego miasta czterech kultur. W kwietniu 1940 roku został wywieziony przez Sowietów w głąb ZSRR, do Kazachstanu. Udało mu się opuścić Związek Sowiecki z armią generała Andersa. Przez Irak i Palestynę dotarł do Wielkiej Brytanii. Żołnierz RAF-u. W latach 1945–1948 studiował architekturę w College of Arts and Crafts w Nottigham.

Po powrocie do kraju został dyrektorem Teatru Lalek Niebieskie Migdały założonego przez Janinę Kilian -Stanisławską w Samarkandzie w 1945 roku  i repatriowanego do Polski. W teatrze tym, który od 1951 roku nosi nazwę Teatr Lalka, Adam Kilian pracował przez całe swoje życie.

Popularność, wielkość i sławę zyskał przede wszystkim działając w duecie artystycznym z reżyserem Janem Wilkowskim. Ich wspólne przedstawienie z muzyką Krzysztofa Pendereckiego O Zwyrtale muzykancie, czyli jak się góral dostał do nieba, zrealizowane w warszawskim T. Lalka (1958), przeszło do historii światowego teatru. Wspólnie z Wilkowskim zrealizował legendarne przedstawienia: Guignol w tarapatach, T. Lalka (1956), Rzecz o Jędrzeju Wowrze, T. Lalek Pleciuga w Szczecinie (1983) Dekameron 8,5, BTL w Białymstoku (1986).

Środki i tworzywa ukochanego teatru lalkowego Kilian przenosił do teatru dramatycznego, muzycznego, do opery. Jego dzieła miały niepodrabialny, właściwy tylko jemu, rys humoru. W oryginalny sposób Adam Kilian bawił się stylizacją i cytatem, czerpał inspiracje ze sztuki ludowej, naiwnej, ale i z wielkich mistrzów sztuki europejskiej.
Uprawiając różnorodne odmiany teatru w ciągu pół wieku Kilian zaprojektował scenografię do 345 przedstawień na scenach lalkowych, dramatycznych i operowych w Polsce i na świecie, m.in.: w Hawanie, Budapeszcie, Bukareszcie, Dessau, Tokio, w USA.

Pracował z takimi reżyserami, jak: Józef Gruda – Zemsta (1960) i Wesele (1963), T. Współczesny w Szczecinie; Adam Hanuszkiewicz - Wesele,
T. Powszechny w Warszawie (1963);  Jan Kulczyński -  Lodoiska, T. Klasyczny w Warszawie (1962); August Kowalczyk -  Na szkle malowane, T. Polski w Warszawie (1970); Jan Skotnicki - Misterium wielkanocne, Teatr TVP (1989).
Od lat 90. Kilian realizował przedstawienia przede wszystkim ze swoim synem  Jarosławem. Były to m.in.: Balladyna Słowackiego, T. Powszechny w Warszawie (1994)  oraz dramaty Szekspira: Sen nocy letniej (1998), Burza (2003), Jak wam się podoba (2006), Opowieść zimowa (2009), a także Don Juan Moliera (2001), Odyseja Homera (2005), Zemsta Fredry (2008) i Pastorałka Schillera (1996) – T. Polski w Warszawie.Zaprojektował scenografie do kilkudziesięciu rysunkowych i lalkowych filmów animowanych.

Dla przypomnienia jego  dorobku Teatr Lalka, w którym Adam Kilian pracował niemal całe życie, przygotowuje wystawę jubileuszową. Otwarcie wystawy nastąpi 20 marca 2023 i będzie połączone z ogólnopolskimi obchodami Światowego Dnia Lalkarstwa.
Zachęcamy do śledzenia transmisji online na naszym kanale YouTube od godziny 12.15.

Wystawa jest czynna: marzec – czerwiec 2023
Kuratorzy wystawy: Jarosław Kilian, Joanna Rogacka